بهترین عمل خیر چیست؟

استاد سید هومن سادات کیایی چندی پیش یک سخنرانی داشتند در رابطه با اینکه بهترین عمل خیر چیست؟

چکیده ای از این سخنرانی اثر گذار:

آیة 110 سورة بقره:

وَ أَقِیمُواْ الصَّلَوةَ وَ ءَاتُواْ الزَّکَوةَ  وَ مَا تُقَدِّمُواْ لِأَنفُسِکمُ مِّنْ خَیرٍْ تجَِدُوهُ عِندَ اللَّهِ  إِنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ( 110 بقره)

با توجه به مفهوم آیه این مسئله آشکار است که خدایی که همیشه و همه جا در کنار ماست، اعمال و حرکات ما را می بیند و قدمهایی که در راه خیر برداشته ایم را شاهد است و نتیجة آن را به ما برمی گرداند. و حتماً آن را به ما بر می گرداند.

دانة کوچکی که می کاری و هر آن چیز دیگری که از خیرات انجام می دهیم به ما برمی گردد.

دو هدف مهم از انجام اعمال خیر را می توان دریافت نمود:

الف : برگشت اعمال خیر بسوی خود انسان خیّر ( در قالب شادی، رضایت و آرامش، افزایش نعمت و روزی، سلامتی، حل مسائل و مشکلات و پاداشهای الهی و معنوی و ... )

ب : اعمال خیر منجر به توسعة ارزشمندی و زیبایی در دنیای پیرامون ما می شوند.

فَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَیْرًا یَرَهُ( 7 زلزال) وَ مَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَهُ(8 زلزال)

برای تأیید و تأکید بر این که هر آنچه می بخشیم و به هستی یاری می رسانیم، قطعاً و مسلماً ، نفع آن به خود ما بازمی گردد به این آیة شریفه اشاره شد:

272 بقره :هر آنچه را که انفاق کنید به نفع خود کرده اید و لذا جز برای کسب رضایت و توجه خدا انفاق نکنید و هرچیزی را که انفاق می کنید به شما می رسد و در تاریکی نخواهد ماند.

بهترین اعمال خیر چیست؟ ( بهترین عملی که توجه الله را هم در بر خواهد داشت کدام است؟ )

إِنَّ الَّذِینَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ أُوْلَئکَ هُمْ خَیرُْ الْبرَِیَّةِ(7 بینه)

در این آیه از قرآن به ویژگی بهترین آفریدگان خداوند اشاره می گردد  و از این بحث می توان به این موضوع پی برد که بهترین آفریدگان ، همان کسانی هستند که امنیت را در خود جاری کرده و اعمالی صالح و صلح برانگیز را انجام داده اند.

همچنین تمیز خیر و شرّ واقعی توسط الله است ، پس باید از کتب رسولان هدایتگر او یاری خواست تا برایمان روشن گردد.

در ادامة این آیه،  آیة 216 بقره است. و این که چه چیزی بهتر از خیرهای دیگر است؟

مصادیق خیر در کتب راهنمای الهی :

یَسَْلُونَکَ مَا ذَا یُنفِقُونَ  قُلْ مَا أَنفَقْتُم مِّنْ خَیرٍْ فَلِلْوَالِدَیْنِ وَ الْأَ قْرَبِینَ وَ الْیَتَامَى‏ وَ الْمَسَاکِینِ وَ ابْنِ السَّبِیلِ  وَ مَا تَفْعَلُواْ مِنْ خَیرٍْ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِیمٌ(215 بقره)

از تو می پرسند چه چیزی را انفاق کنیم؟ بگو آنچه خیر و خوبی است انفاق کنید برای پدر و مادر، نزدیکان، یتیمان، ساکن شدگان و کسانی که در راه مانده باشند و آن اعمال خیری را انجام می دهید که الله به آنها آگاه است. )

 نکتة مهم این که ، خیر و خوبی ها همان چیزهایی هستند که که آنها را خیلی دوست داریم.

به راستی چیزهایی که ما آنها را خیلی دوست داریم چه چیزهایی هستند ؟! ( پول، فرصت پیشرفت، طبیعت، همسر، محبت، آزادی، توجه، زیبایی، علم، وقت، خانه و محل امن، هدایت، مشورت، حمایت و ... )

در آیة بالا معلوم شد که چه چیزهایی را باید انفاق نمود. همچنین در این آیه به نوع و چگونگی مصرف این خیرات در 5 طبقه اشاره می گردد:

· برای پدر و مادر

· نزدیکان

· یتیمان

· در جا ماندگان ( کسانی که قدرت پیشرفت ندارند و به ساحل امن خود چسبیده اند. )

· ابن سبیل؛ کسانی که در راه پیشرفت هستند اما در راه به مانع برخورده اند.

همچنین از کلام و رفتار ارزشمند و نیکو نیز می توان به عنوان وسیلة خیر و نیکی یاد نمود، انسانها می توانند با کلام و رفتار نیکشان بر دیگران اثر مثبت بگذارند و حتی با کلامشان گره های ذهنی یا روحی افراد را گشوده و یا حتی موجب شفای دیگران گردند. در آیة زیر به این مهم اشاره گردیده است :

* قَوْلٌ مَّعْرُوفٌ وَ مَغْفِرَةٌ خَیرٌْ مِّن صَدَقَةٍ یَتْبَعُهَا أَذًى  وَ اللَّهُ غَنىِ‏ٌّ حَلِیمٌ(263 بقره)

گفتار و سخن نیکو که  منجر به دعوت انسانها به معروفترین موجود هستی ( پروردگار ) می شوند و بخشش خطاهای دیگران ، از صدقاتی که به دنبالش آزار  و اذیت باشد، بسیار بهتر است.

« هر مشکلی که وجود دارد از عدم شناخت پروردگار و عدم ارتباط با الله است. »

مَّا أَصَابَکَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ  وَ مَا أَصَابَکَ مِن سَیِّئَةٍ فَمِن نَّفْسِکَ  وَ أَرْسَلْنَاکَ لِلنَّاسِ رَسُولًا  وَ کَفَى‏ بِاللَّهِ شهَِیدًا(79نسأ)

خودشناسی و آگاهی به نفس یک نوع عمل خیر است.

الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَّعْلُومَاتٌ  فَمَن فَرَضَ فِیهِنَّ الحَْجَّ فَلَا رَفَثَ وَ لَا فُسُوقَ وَ لَا جِدَالَ فىِ الْحَجّ‏ِ  وَ مَا تَفْعَلُواْ مِنْ خَیرٍْ یَعْلَمْهُ اللَّهُ  وَ تَزَوَّدُواْ فَإِنَّ خَیرَْ الزَّادِ التَّقْوَى‏  وَ اتَّقُونِ یَأُوْلىِ الْأَلْبَابِ(197 بقره)

حج یا خودشناسی ، مشهورترین معلومات است و هر عمل خیری که انجام دهید الله به آن آگاه است. لذا توشه جمع کنید و زیاد بخواهید در خوبی ، ولی بهترین زیاده خواهی که همان بهترین توشه هاست، تقویت خویشتن است.

حج زیارت خانة مغز خودشناسی و خوداگاهی است.

با وجودی که هدف تمام خیّرین کاهش ضعف ها، بیماریها و زشتیها و افزایش خوبی و زیبایی در اطرافشان است، اما قانون مهمی در هستی وجود دارد که تا تک تک افراد خودشان شخصاً و قلباً نخواهند که در اوضاع و زندگیشان تغییر مثبت ایجاد کنند، هیچکس نمی تواند چندان تغییر مهمی را در زندگی ایشان ایجاد نماید و چنین انسانهایی کماکان در فقر ، بیچارگی بیماری و دیگر ضعف ها و ناداری ها باقی خواهند ماند. )

اما قانون مهم الله این است :

إِنَّ اللَّهَ لَا یُغَیرُِّ مَا بِقَوْمٍ حَتىَ‏ یُغَیرُِّواْ مَا بِأَنفُسِهِم‏ (11 رعد)

در نتیجه به ضرورت تغییر نفس برای ایجاد تغییرات کلان و پایدار در جامعه پی می بریم.

و این حقیقتی است که هیچ جامعه ای عوض نخواهد شد مگر این که قوم نفسشان و ذهنشان، باورها و اندیشه هایشان را عوض کنند. و اینکه خداوند همه چیز را به ذهن ربط داده است. هر گونه بیاندیشی و ذهناً و از درون به آن معتقد باشی ، همان برایت آشکار می شود. فلسفه و علت این موضوع را خداوند در آشکارسازی قرار داده است.

  لِیَبْتَلىِ‏َ اللَّهُ مَا فىِ صُدُورِکُمْ وَ لِیُمَحِّصَ مَا فىِ قُلُوبِکُمْ  وَ اللَّهُ عَلِیمُ  بِذَاتِ الصُّدُورِ(154 آل عمران)

آنچه در مغز و صدر شماست را آشکار می کنم.

برای مثال وقتی باور مردم این است که در اثر بالا رفتن سن ، هوش انسان کم می شود، خداوند چطور بر خلاف قانونش به ما آدمها کمک کند در حالی که ما آنچه در ذهنمان گذاشته ایم را آشکار می بینیم و واقعاً در اثر بالا رفتن ذهن هوشیاریمان کم می شود، و این در حالیست که اگر خلاف این بیاندیشیم، آنچه در صدرمان است آشکار می شود.

بهترین عمل خیر :

تفاوت نوع اعمال خیر در جوامع توسعه یافته ، ترویج آگاهی و خودشناسی در جامعه همزمان با تقویت خویشتن است که منجر به تغییرات کلان و پایدار در جامعه شده و رضایت الله را به دنبال دارد.

ضرورت تمرکز فعالان و پیشروهای امور خیریه در توسعة بهترین خیرات :

وَ لْتَکُن مِّنکُمْ أُمَّةٌ یَدْعُونَ إِلىَ الخَْیرِْ وَ یَأْمُرُونَ بِالمَْعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنکَرِ  وَ أُوْلَئکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ(104 آل عمران)

نتیجه گیری کلی ؛

منظور از بهترین عمل خیر، توسعة آگاهی و دانش و بهترین عمل خیر تلاش در راه رسالت الله با مال و جان است و خودشناسی و خودسازی خود و دعوت دیگران بر این امور . با تغییر نفس می توانیم تغییر کنیم.

تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَتجَُاهِدُونَ فىِ سَبِیلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِکمُ‏ْ وَأَنفُسِکُمْ ذَالِکمُ‏ْ خَیرٌْلَّکمُ‏ْ إِن کُنتُمْ تَعْلَمُونَ(11 صف)

بهترین عمل خیر ، تلاش در راه توسعة رسالت با مال و جان است

 فَاسْتَبِقُواْ الْخَیرَْاتِ  (148 بقره)

از وقت، انرژی، مال و جان و تعقلتان برای توسعة این نوع اعمال خیر سرمایه گذاری کنید.

اعمال خیری همچون؛ اهداء کتاب به همراه کمکهای نقدی به نیازمندان تشکیل کلاسهای تقویت عزت نفس برای یتیمان، برگزاری سخنرانی های موفقیت و تعالی بخش و اموری آگاهی بخش و رشد دهنده از این دست تا نیازمندان را علاوه بر کمکهای مادی با کمکهای معنوی و شعوری به درجة بالاتری از عزت نفس و توانمندی نائل کند، به امید روزی که آن انسان نیازمند خود منبع و مایة کسب روزی و گذران زندگی خود و حتی یاری رساندن به دیگر همنوعان خویش باشد.